วัยอิสระแม้จะมีเวลามากขึ้นและรวมถึงมีทุนทรัพย์จากการทำงานมาตลอดหลายปี แต่สิ่งหนึ่งที่มีน้อยลงคือความแข็งแรงของร่างกาย ระบบอวัยวะหลายอย่างค่อย ๆ เสื่อมถอยลงไป ซึ่งเสี่ยงที่จะเกิดโรคหลายอย่างได้ ชวนผู้สูงอายุมาป้องกันกลไกการเสื่อมถอยนี้ได้ด้วยการออกกำลังกายอย่างเหมาะสมตามสภาพร่างกาย
เนื่องจากการออกกำลังกายสำหรับผู้สูงอายุมีขีดจำกัด แนะนำให้ปรึกษาแพทย์ก่อนว่าสามารถออกกำลังกายได้ในระดับใด โดยการออกกำลังกายสำหรับผู้สูงอายุควรคำนึงถึง 5 เรื่อง
1. ช่วยกระตุ้นให้การไหลเวียนของเลือด และให้หลอดเลือดและหัวใจในร่างกายทำงานได้อย่างดีขึ้น
2. ยืดหยุ่นกล้ามเนื้อ ข้อต่อ ป้องการข้อยึดตามวัย
3. ช่วยให้กล้ามเนื้อตามส่วนต่าง ๆ ของร่างกายแข็งแรงขึ้น
4. ฝึกการทรงตัว
5. ฝึกการออกแรงต้าน
สิ่งที่ควรคำนึงถึงก่อนผู้สูงอายุจะออกกำลังกาย
– ควรปรึกษาแพทย์ก่อนออกกำลังกาย เพื่อตรวจสมรรถภาพโดยรวมของร่างกายเพื่อให้แน่ใจว่าสามารถออกกำลังกายได้
– เลี่ยงการออกกำลังกายที่ใช้แรงมาก ต้องเกร็ง เบ่ง กล้ามเนื้อมากจนเกินไป หรือต้องกลั้นหายใจระหว่างออกกำลังกาย เพราะเสี่ยงจะทำให้ความดันสูงหรือเกิดภาวะหัวใจวายได้
– ไม่ควรออกกำลังกายที่ต้องมีการแข่งขัน การปะทะ อาจจะเสี่ยงเกิดอุบัติเหตุได้
การออกกำลังกายที่เหมาะสมกับผู้สูงอายุ
– การยืดและคลายกล้ามเนื้อ โดยเฉพาะข้อต่อต่าง ๆ ไม่ว่าจะข้อมือ ข้อเข่า ข้อเท้า หัวไหล่ โดยการหมุน กำแบ ยกขึ้นยกลง ป้องกันข้อต่อติดกัน โดยควรทำทุกวัน 3 เซต เซตละ 10 ครั้ง
– แอโรบิก เป็นการออกกำลังกายที่ดีต่อทุกส่วนของร่างกาย ไม่ต้องใช้แรงเยอะ ขยับเบา ๆ ตามจังหวะ
– เต้นลีลาศ เป็นกิจกรรมที่ผู้สูงอายุหลายคนชื่นชอบ นอกจากจะได้ขยับร่างกายเข้าจังหวะแล้ว ยังได้พบปะกับเพื่อน และเข้าสังคมด้วย
– การเดิน ไม่ต้องถึงกับเดินเร็ว แต่ให้อยู่ในระยะ 1-2 กิโลมตร ในสวนสาธารณะ เพิ่มอัตราการเต้นของหัวใจ กล้ามเนื้อได้รับออกซิเจน เพิ่มการเผาผลาญพลังงานได้ด้วย
– การรำมวยจีน เป็นการเคลื่อนไหวร่างกายช้า ๆ กำหนดลมหายใจ และใช้สมาธิกับการออกแรงจุดใดจุดหนึ่ง ช่วยให้เลือดไหลเวียนดีขึ้น
– โยคะ การกำหนดลมหายใจเข้าออก และยืดกล้ามเนื้อ ไม่ต้องเน้นที่ท่ายาก แต่ให้เน้นที่ร่างกายทุกส่วนได้เคลื่อนไหว ได้เหงื่อเล็กน้อย
ประโยชน์ของการออกกำลังกายสำหรับผู้สูงอายุมีมากมาย ไม่ว่าจะช่วยชะลอความเสื่อมของวัย ช่วยให้กระตุ้นในเซลล์ต่าง ๆ ทำงานได้ดีขึ้น กระตุ้นให้ระบบเผาผลาญ รวมถึงระบบขับถ่าย เพิ่มความยืดหยุ่นของกล้ามเนื้อ และยังช่วยเพิ่มภูมิคุ้มกันให้ร่างกายได้ด้วย หากที่บ้านมีผู้สูงอายุ อย่าลืมพาท่านไปออกกำลังกาย ขืดแข้งขืดขากันด้วยนะครับ