หลายคนอาจจะคิดว่าโรคเบาหวานเกิดขึ้นได้กับวัยผู้ใหญ่และผู้สูงอายุใช่ไหมครับ แต่รู้ไหมครับว่าประเทศไทยกำลังเผชิญปัญหาโรคเบาหวานในเด็กและวัยรุ่นเพิ่มขึ้นจนน่าตกใจ ซึ่งโรคเบาหวานในเด็กและวัยรุ่นรุนแรงและรักษาได้ยากกว่าวัยผู้ใหญ่ด้วย มาดูกันครับว่าสาเหตุที่ทำให้เกิดเบาหวานในเด็กมีอะไรบ้าง และเราจะป้องกันลูกหลานของเราไม่ให้เป็นโรคเบาหวานได้อย่างไร?
โรคเบาหวานในเด็กและวัยรุ่นเกิดขึ้นได้อย่างไร?
โรคเบาหวานเกิดจากการที่ร่างกายไม่สามารถผลิตอินซูลินได้เพียงพอ และทั้งยังไม่สามารถใช้อินซูลินได้ จึงทำให้ร่างกายไม่สามารถนำน้ำตาลจากเลือดเข้าสู่เซลล์ในร่างกายได้ ส่งผลให้มีน้ำตาลตกค้างในกระแสเลือดในปริมาณสูง ทั้งยังไม่สามารถนำน้ำตาลไปใช้เป็นพลังงานได้ด้วย จึงเกิดเป็นโรคเบาหวาน โดยโรคเบาหวานในเด็กและวัยรุ่นมี 2 ประเภท
– เบาหวานประเภทที่ 1 เกิดจากการขาดอินซูลิน เป็นประเภทเบาหวานที่พบได้บ่อยในเด็กและวัยรุ่น เกิดจากร่างกายมีการสร้างภูมิต้านทานไปทำลายเบต้าเซลล์ของตับอ่อน ทำให้ตับอ่อนไม่สามารถสร้างอินซูลินได้ ทำให้ไม่สามารถนำน้ำตาลเข้าสู่กระแสเลือดได้
– เบาหวานประเภทที่ 2 เกิดจากอินซูลินไม่สามารถทำงานได้อย่างเต็มที่ รวมถึงร่างกายไม่ตอบสนองต่อสารอินซูลิน หรือ ภาวะดื้ออินซูลิน ปัจจัยเสี่ยงมาจากโรคอ้วน ที่สำคัญพบโรคอ้วนในเด็กเพิ่มมากขึ้น ซึ่งเป็นส่วนสำคัญที่ทำให้เกิดโรคเบาหวานประเภทที่ 2 ในเด็กเพิ่มสูงขึ้น
ทำไมโรคเบาหวานในเด็กและวัยรุ่นรุนแรงกว่าวัยผู้ใหญ่
โรคเบาหวานในเด็กและวัยรุ่นเป็นโรคเรื้อรัง ซึ่งส่งผลต่อสุขภาพและภาวะจิตใจของเด็ก ที่สำคัญโรคเบาหวานในเด็กมีการตอบสนองต่อการรักษาน้อยกว่าวัยผู้ใหญ่ สามารถเกิดโรคแทรกซ้อนต่าง ๆ ได้ง่าย รวดเร็ว และรุนแรงกว่า ซึ่งพ่อแม่ผู้ปกครองต้องทำความเข้าใจโรค รวมไปถึงต้องดูแลเด็ก ๆ อย่างใกล้ชิด เพราะการป่วยเป็นเบาหวานแต่เด็กนอกจากสูญเสียสุขภาพแล้วยังจะทำให้พวกเขาขาดความมั่นใจ และรู้สึกไม่ได้ใช้ชีวิตแบบเด็กทั่วไปอีกด้วย
ป้องกันเบาหวานในเด็กและวัยรุ่นทำได้อย่างไร?
แม้เบาหวานในเด็กที่พบมากจะเป็นประเภท 1 ซึ่งป้องกันได้ยาก เนื่องจากเกิดจากความผิดปกติของตับอ่อน แต่สิ่งหนึ่งที่พ่อแม่และเด็ก ๆ ควรทราบ คือ การรักษาสุขภาพของเด็กให้สมวัย คือ หากในช่วงทารกให้ดื่มนมแม่ และให้อาหารตามโภชนาและเหมาะสมกับวัย เลี่ยงการรับประทานอาหารที่ให้พลังงานสูงเป็นประจำ อย่าปล่อยให้ลูกน้ำหนักเกินเกณฑ์ ไม่ตามใจปากให้ลูก แม้ลูกจะปฏิเสธการทานอาหารที่มีประโยชน์พ่อแม่ต้องหาวิธีรับมือ ให้ทำกิจกรรมที่จะได้ขยับร่างกาย หรือให้ลูกเล่นกีฬาที่ชอบ ทั้งนี้การป้องกันก็หมั่นสังเกตอาการของลูกด้วยว่ามีความผิดปกติหรือไม่ เช่น กระหายน้ำตลอดเวลา ปัสสาวะบ่อย น้ำหนักลดจนผิดสังเกต หิวบ่อย เหนื่อยง่าย ปัสสาวะรดที่นอนทั้ง ๆ ที่ปัสสาวะเองได้ เป็นต้น
นอกจากนี้การป้องกันและลดความเสี่ยง ยังสามารถรับประทานสารสกัดจากเบต้ากลูแคนได้ด้วย มีการศึกษาว่าเบต้ากลูแคนสามารถช่วยควบคุมน้ำตาลในเลือดได้ ซึ่งเป็นสาเหตุหนึ่งของการเกิดโรคเบาหวาน ทั้งยังช่วยควบคุมคอเลสเตอรอล ลดความเสี่ยงที่จะเป็นโรคหลอดเลือด ที่สำคัญเบต้ากลูแคนเด็กและวัยรุ่นสามารถบริโภคได้ไม่เป็นอันตราย ทั้งยังช่วยกระตุ้นภูมิคุ้มกันให้แข็งแรงได้อีกด้วยครับ