โรคหัวใจหรือโรคหลอดเลือดหัวใจ อาจจะเป็นคำเรียกแทนชื่อโรคกว้าง ๆ ที่ครอบคลุมไปถึงภาวะและอาการหลากหลายอย่างที่เกี่ยวข้องกับหัวใจ ซึ่งอาจรวมถึงความผิดปกติของโครงสร้างหัวใจ ลิ้นหัวใจ หลอดเลือดหัวใจ และการควบคุมการเต้นจังหวะของหัวใจด้วย ซึ่งอาการของโรคจะแยกยากต้องได้รับการตรวจวินิจฉัยอย่างละเอียดถึงจะรู้ครับ 

โดยสาเหตุของโรคหัวใจมีสองปัจจัยหลักๆ 

– ปัจจัยที่ไม่สามารถควบคุมได้ คือ เป็นแต่กำเนิด หรือมีพันธุกรรมของคนในครอบครัวเป็นโรคหัวใจ ก็อาจจะส่งมาถึงเราได้ อายุที่เพิ่มมากขึ้นก็จะมีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคนี้ได้มากขึ้น ปัจจัยเรื่องเพศมีงานวิจัยว่าผู้ชายมีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคหลอดเลือดหัวใจได้มากกว่าผู้หญิง จากฮอร์โมนส์ร่างกายที่ไม่เหมือนกันโดยผู้หญิงจะมีฮอร์โมนส์ควบคุมไขมันได้ดีกว่า

– ปัจจัยที่สามารถควบคุมได้ คือ พฤติกรรมที่เราใช้ชีวิตอยู่ทุกวัน เช่น การสูบบุหรี่ การรับประทานอาหารไขมันสูง การไม่ออกกำลังกาย การพักผ่อนไม่เพียงพอ โดยพฤติกรรมสามารถสร้างความเสี่ยงให้เกิดโรคเกี่ยวกับหัวใจได้ทั้งสิ้น

เช็กอาการก่อนเป็นโรคหัวใจ

1. เจ็บหน้าอก แน่นหน้าอก รู้สึกเจ็บจี๊ดหรือเจ็บหน่วงที่บริเวณหน้าอก หายใจติดขัด อึดอัด และแน่นบริเวณกลางหน้าอกเหมือนมีของหนักทับอยู่ อาการลักษณะเช่นนี้มักพบได้ในผู้ที่ป่วยเป็นโรค หลอดเลือดหัวใจตีบ ซึ่งมีไขมันอุดตันอยู่ภายในหลอดเลือดหัวใจ อาการจะปรากฏเมื่อออกแรงมาก ๆ

2. เหนื่อยตอนที่ออกกำลังกาย ขณะใช้แรงต่อเนื่องหรือต้องทำงานใช้แรงต่อเนื่อง จะรู้สึกมีอาการเหนื่อยมากกว่าปกติ หรือเหนื่อยง่ายกว่าที่เคย เพราะหัวใจทำงานหนักขึ้น เหนื่อย หอบ หน้ามืดได้

 3. เป็นลม หมดสติ เกิดจากหัวใจเต้นผิดจังหวะบ่อย ๆ ทำให้เซลล์สื่อไฟฟ้าที่กระตุ้นการเต้นของหัวใจเสื่อมสภาพ ทำให้หัวใจนำเลือดไปเลี้ยงส่วนต่าง ๆ โดยเฉพาะสมองไม่พอ ทำให้หน้ามืดเป็นลมหมดสติไปได้ อันนี้อันตรายโดยเฉพาะในคนสูงอายุ

4. ใจเต้นผิดจังหวะ สังเกตว่าหัวใจเต้นเร็วกว่าปกติ คล้ายกับคนวิ่งหรือออกกำลังกายหนัก ๆ เพราะปกติหัวใจของเราเต้นประมาณ 60-100 ครั้ง/นาที ถ้าเกินกว่านั้นถือว่าผิดปกติครับ

5. อวัยวะผิดปกติ เช่น เท้าหรือขาบวม จู่ ๆ มีอาการบวมอย่างไม่ทราบสาเหตุ ปลายมือ ปลายเท้า มีสีคล้ำ เป็นอาการว่าทางเดินของเลือดภายในหัวใจที่ห้องขวาและห้องซ้ายมีการเชื่อมต่อกันอย่างผิดปกติ ทำให้เกิดการผสมกันของเลือดแดงและเลือดดำ เกิดอาการคล้ำขึ้นมาได้

6. หัวใจหยุดเต้นกะทันหัน อาการนี้เกิดจากความผิดปกติของเซลล์หัวใจโดยตรง ซึ่งอาจจะเกิดได้กับคนที่ไม่ได้เป็นโรคหัวใจได้ด้วย ซึ่งเป็นภาวะฉุกเฉินต้องรีบปฐมพยาบาลช่วยชีวิต 

ทำอย่างไรถึงจะห่างไกลจากโรคหัวใจ

ในวัยหนุ่มสาวพอพูดถึงโรคหัวใจอาจจะคิดว่าไกลตัว แต่ปัจจุบันโรคหัวใจเกิดขึ้นในคนที่อายุน้อยลงเรื่อย ๆ นะครับ ซึ่งเราสามารถห่างไกลจากโรคหัวใจด้วยการเริ่มปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเสี่ยงทั้งหลายได้นะครับ 

– การเลิกสูบบุหรี่/เลิกดื่มแอลกอฮอล์

– การทำงานหนัก และมีภาวะเครียดบ่อย ๆ ควรมี work life balance ที่ดี

– งดการกินอาหารไขมันสูง รสจัด และกินผักผลไม้ให้มากขึ้น

– ต้องออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ

– ทานอาหารเสริมสร้างที่ช่วยบำรุงหัวใจ เช่น สารสกัดจาก ฮอว์ธอร์น CoQ10 มะกอก เหล่านี้สามารถช่วยป้องกันการเกิดโรคหัวใจ ลดคอเลสเตอรอล หรือช่วยเผาผลาญไขมันส่วนเกิน ซึ่งเป็นหนึ่งในสาเหตุของการเป็นโรคหัวใจได้อีกด้วยครับ