ในช่วงที่ผ่านมามีข่าวเกี่ยวกับโรคหนึ่งหรือภาวะหนึ่งที่ถูกพูดถึงจำนวนมากคือ “ลิ่มเลือดอุดตัน” ที่เกิดผลข้างเคียงของวัคซีนที่ใช้ป้องกันโควิด-19 จะพาไปดูว่าโรคนี้คืออะไร ความน่ากลัวของมันส่งผลต่อชีวิตเรายังไงได้บ้าง และเราจะป้องกันโรคนี้ได้อย่างไร?
ภาวะลิ่มเลือดอุดตันเกิดจากอะไร?
โดยปกติแล้วในหลอดเลือดของคนเรา จะมีเม็ดเลือดแดง เม็ดเลือดขาว เกล็ดเลือด และน้ำเหลือง ไหลเวียนอยู่ โดยมีผนังหลอดเลือดเป็นเหมือนท่อลำเลียง แต่เมื่อไรก็ตามที่เกิดบาดแผล เลือดจะเกิดการแข็งตัว โดยในร่างกายจะมีสารโปรตีนที่ช่วยห้ามการแข็งตัวของเลือดอยู่ด้วย ดังนั้นหากโปรตีนในร่างกายทำงานไม่เป็นปกติ สารห้ามการแข็งตัวของเลือดทำงานน้อยลง เลือดก็จะไหลเวียนผิดปกติตามไปด้วย ฉะนั้นโรคลิ่มเลือดอุดตันจึงเกิดจากลิ่มเลือดขัดขวางการไหลเวียนของเลือดในหลอดเลือดแดงหรือหลอดเลือดดำ การจับตัวกันเป็นลิ่มเลือดจะขัดขวางการไหลเวียนของเลือดอย่างช้า ๆ ซึ่งหากปล่อยทิ้งเอาไว้ ก็อาจเป็นอันตรายถึงชีวิต
สาเหตุของการเกิดภาวะลิ่มเลือดอุดตัน
จริง ๆ ภาวะของการเกิดลิ่มเลือดอุดตันนับเป็นสาเหตุการเสียชีวิตเป็นอันดับต้น ๆ ของโลกเลยก็ว่าได้ โดยเกิดจาก
– การไหลเวียนของเลือดผิดปกติ เกิดได้จากหลายปัจจัย อย่างการที่หัวใจเต้นผิดจังหวะทำให้การบีบตัวของหัวใจในการสูบฉีดเลือดขาดความต่อเนื่อง
– เกิดจากตัวผนังหลอดเลือดมีความโป่งพองทำให้เมื่อหัวใจบีบเลือดไปเลี้ยงส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย จะเกิดการวน ติดขัด ไม่ราบรื่น
– ภาวะเจ็บป่วยบางอย่างที่ทำให้ร่างกายขยับไม่ได้ การไหลเวียนของเลือดก็จะช้าลง อย่างการต้องรักษาพยาบาลนาน ๆ ของคนเป็นทุพพลภาพ การต้องรักษาตัวหลังผ่าตัดนาน ๆ เป็นต้น โดยเสี่ยงทำให้เลือดเกิดตะกอนได้ง่าย เม็ดเลือดแดงและเม็ดเลือดขาวอาจเกิดการกระจุกอุดตัน จนทำให้เกิดลิ่มเลือดขึ้นมาได้ในที่สุด
– การทำงานของผนังหลอดเลือดผิดปกติ เช่น มีบาดแผลเกิดขึ้นจากการถูกมีดบาด การเกิดแผลขนาดใหญ่จากอุบัติเหตุ การผ่าตัด จนทำให้ผนังหลอดเลือดเสียหาย รวมถึงการที่ผนังหลอดเลือดมีคราบไขมันเกาะอุดตัน ก็มีโอกาสที่ทำให้เกิดลิ่มเลือดอุดตันได้เช่นกันครับ
อาการของภาวะลิ่มเลือดอุดตันเป็นแบบไหน?
อาการของภาวะลิ่มเลือดอุดตันจะแตกต่างกันไปตามลักษณะของตำแหน่งที่เกิดลิ่มเลือด
– ภาวะลิ่มเลือดอุดตันที่ขา ก็จะมีอาการขาโต บวม กดเจ็บ หรือเดินแล้วจะรู้สึกปวดบวมมากขึ้น มักจะเกิดขึ้นกะทันหัน รู้สึกได้ใน 2-3 วัน
– ภาวะลิ่มเลือดอุดตันที่ปอด จะมีอาการเหนื่อยง่าย แน่นหน้าอก ความดันโลหิตตก จนสุดท้ายถ้าไม่ได้รับการรักษาก็ทำให้เสียชีวิตได้
– ลิ่มเลือดอุดตันในสมอง ก็จะมาด้วยอาการปวดศีรษะรุนแรง หมดสติ หรืออยากนอนอย่างเดียว เป็นต้น
การป้องกันโรคลิ่มเลือดอุดตัน
การดูแลตัวเองให้มีสุขภาพดีอยู่สม่ำเสมอ ป้องกันไม่ให้มีโรคประจำตัว ไม่ใช้ยาเสพติด ไม่สูบบุหรี่ที่จะเป็นตัวกระตุ้นให้การทำงานของเลือดผิดปกติ เลี่ยงการใช้ยาบางชนิดอย่างยาคุมกำเนิด ยารักษาไมเกรน เพราะยาพวกนี้มีฤทธิ์ทำให้หลอดเลือดหดตัวอย่างเฉียบพลัน ส่งผลต่อการไหลเลือดของเลือด นอกจากนี้ยังต้องควบคุมน้ำหนัก ออกกำลังกาย และรับประทานอาหารให้มีประโยชน์
รู้หรือไม่? ฮอร์ธอร์นและโคคิวเท็นช่วยป้องกันการเกิดลิ่มเลือดอุดตันได้
โดยมีงานวิจัยและรายงานมากมายว่า ฮอร์ธอร์น พืชในตระกูลเบอร์รีมีส่วนช่วยให้การทำงานของเลือดไหลเวียนได้ดีขึ้น ทั้งยังมีส่วนช่วยให้การทำงานของคอเลสเตอรอลในร่างกายมีความสมดุลมากยิ่งขึ้น สำหรับโค เอ็นไซม์ คิวเท็น ก็เป็นตัวช่วยให้เกิดการสร้างพลังงานในเซลล์ต่าง ๆ ทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ รวมไปถึงช่วยสร้างกล้ามเนื้อหัวใจให้แข็งแรงมากยิ่งขึ้นอีกด้วย
แม้ภาวะลิ่มเลือดหัวใจจะเป็นเรื่องที่ป้องกันยาก แต่ก็ไม่ใช่ว่าป้องกันไม่ได้นะครับ ที่ดีที่สุดคือการดูแลสุขภาพของเราอย่างสม่ำเสมอ เมื่อแข็งแรงแล้วไม่ว่าสถานการณ์ใดเราก็จะผ่านไปแน่นอนครับ