แม้แสงแดดเป็นสิ่งที่มีความสำคัญต่อชีวิตมนุษย์และธรรมชาติ จริง ๆ ประโยชน์ของแสงแดดมีมากมายต่อร่างกาย เช่น การช่วยให้ร่างกายสร้างวิตามินดีที่มีบทบาทสำคัญต่อสุขภาพกระดูกและระบบภูมิคุ้มกัน แต่อย่างที่หลายคนทราบกันว่าอุณหภูมิของโลกเรามีการเปลี่ยนแปลง โดยเฉพาะอากาศที่ร้อนขึ้น ทำให้ดัชนีความเข้มข้นของแสงแดดยิ่งมากขึ้นตามไปด้วย ดังนั้นแสงแดดแรง ๆ ก็สามารถส่งผลเสียต่อสุขภาพ รวมถึงการทำลายระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายได้อย่างไม่คาดคิด

แสงแดดกับรังสี UV: ผลกระทบต่อร่างกาย

แสงแดดที่ส่องมายังโลกมีรังสีอัลตราไวโอเลต (UV) เป็นองค์ประกอบหลัก ซึ่งแบ่งเป็น 3 ประเภท คือ UVA, UVB และ UVC โดยที่ UVA และ UVB เป็นรังสีที่สามารถทะลุผ่านชั้นบรรยากาศและเข้ามาสัมผัสกับผิวของเราโดยตรง รังสีเหล่านี้มีทั้งประโยชน์และโทษ ขึ้นอยู่กับปริมาณและระยะเวลาที่เราได้รับแสงแดด

– UVA สามารถทะลุทะลวงเข้าสู่ชั้นผิวหนังได้ลึก และเป็นสาเหตุหนึ่งของริ้วรอยและความแก่ก่อนวัย

– UVB เป็นตัวการสำคัญในการทำให้ผิวไหม้แดดและเป็นสาเหตุหลักของมะเร็งผิวหนัง

แสงแดดส่งผลต่อระบบภูมิคุ้มกันอย่างไร?

การทำลายและลดประสิทธิภาพของการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน

รังสี UVB สามารถทำลายศักยภาพของเซลล์เม็ดเลือดขาวซึ่งมีหน้าที่สำคัญในการตอบสนองต่อการติดเชื้อของร่างกาย  ทำให้ระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอลง เสี่ยงต่อการติดเชื้อไวรัสและแบคทีเรียได้ง่ายขึ้น ซึ่งเป็นหนึ่งในสาเหตุที่ทำให้ผิวหนังที่ไหม้แดดมีโอกาสติดเชื้อหรืออักเสบง่ายกว่าปกติ

การยับยั้งการตอบสนองของระบบภูมิคุ้มกัน

รังสี UV ที่ได้รับจากแสงแดดสามารถยับยั้งการทำงานของเซลล์ที่เรียกว่า Langerhans cells ซึ่งเป็นเซลล์ที่มีหน้าที่ในการกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันในผิวหนัง เมื่อเซลล์เหล่านี้ถูกทำลาย การตอบสนองของระบบภูมิคุ้มกันต่อการบุกรุกของเชื้อโรคจะลดลง ทำให้ร่างกายมีโอกาสติดเชื้อสูงขึ้น

ความเสี่ยงของโรคภูมิคุ้มกันทำลายตัวเอง (Autoimmune diseases)

การได้รับรังสี UV ในปริมาณมากสามารถกระตุ้นให้เกิดการอักเสบในระดับเซลล์ และยังเป็นปัจจัยเสี่ยงที่อาจทำให้เกิดโรคภูมิคุ้มกันทำลายตัวเอง เช่น โรคลูปัส (Lupus) ซึ่งเป็นโรคที่ระบบภูมิคุ้มกันทำงานผิดปกติและเริ่มทำลายเซลล์และเนื้อเยื่อของร่างกายตัวเอง

การทำลาย DNA และเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งผิวหนัง

รังสี UV โดยเฉพาะ UVB สามารถทำลาย DNA ภายในเซลล์ของเรา ซึ่งหากเซลล์ไม่สามารถซ่อมแซมตัวเองได้ทัน อาจนำไปสู่การกลายพันธุ์ของเซลล์และเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งผิวหนัง ระบบภูมิคุ้มกันที่แข็งแรงจะสามารถตรวจจับและกำจัดเซลล์ผิดปกติได้ แต่เมื่อได้รับแสงแดดมากเกินไป ระบบภูมิคุ้มกันจะทำงานได้ไม่เต็มที่ ทำให้มีความเสี่ยงในการเกิดมะเร็งผิวหนังสูงขึ้น

แสงแดดมีประโยชน์ต่อระบบภูมิคุ้มกันอย่างไรบ้าง?

แม้ว่าแสงแดดจะมีความเสี่ยงในการทำลายระบบภูมิคุ้มกัน แต่การได้รับแสงแดดในปริมาณที่เหมาะสมยังมีประโยชน์ต่อระบบภูมิคุ้มกันเช่นกัน เช่น

– การเสริมสร้างวิตามินดีในร่างกาย การได้รับแสงแดดช่วยกระตุ้นการผลิตวิตามินดีในผิวหนัง ซึ่งวิตามินดีมีบทบาทสำคัญในการเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกันให้แข็งแรงและลดความเสี่ยงของโรคติดเชื้อ

– ปรับสมดุลอารมณ์และลดความเครียด แสงแดดช่วยกระตุ้นการผลิตสารเซโรโทนินในสมอง ซึ่งช่วยลดความเครียดและปรับสมดุลอารมณ์ ทำให้ระบบภูมิคุ้มกันทำงานได้ดีขึ้นเมื่อเรามีจิตใจที่ดี

วิธีป้องกันตนเองจากอันตรายของแสงแดด

1. ทาครีมกันแดด เลือกใช้ครีมกันแดดที่มีค่า SPF 30 หรือสูงกว่านั้นหากต้องออกไปเผชิญกับแดดโดยตรงและเป็นเวลานาน ควรทาให้ทั่วผิวหนังที่ต้องสัมผัสกับแสงแดด โดยทาซ้ำทุก 2 ชั่วโมงหรือหลังจากว่ายน้ำและเหงื่อออก

2. สวมเสื้อผ้าที่ป้องกันรังสี UV สวมหมวกและแว่นตากันแดดเพื่อปกป้องผิวหน้าและดวงตาจากรังสี UV รวมถึงใส่เสื้อผ้าที่มีเนื้อผ้าทึบเพื่อป้องกันแสงแดด

3. หลีกเลี่ยงแสงแดดในช่วงเวลาแรง ควรหลีกเลี่ยงการอยู่กลางแดดในช่วงเวลา 10.00-16.00 น. ซึ่งเป็นช่วงที่รังสี UV มีความเข้มข้นสูงที่สุด

4. รับแสงแดดในช่วงเวลาที่เหมาะสม รับแสงแดดในช่วงเช้าหรือเย็นเป็นเวลาประมาณ 10-15 นาทีต่อวัน เพื่อให้ร่างกายได้รับวิตามินดีอย่างเพียงพอโดยไม่เสี่ยงต่อการทำลายผิว

5. ดูแลภูมิคุ้มกันให้แข็งแรงอย่างสม่ำเสมอ เช่น การรับประทานสารสกัดจากเบต้ากลูแคน ที่สามารถช่วยส่งเสริมให้ภูมิคุ้มกันทำงานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ บำรุงเม็ดเลือดขาว มีสารต้านอนุมูลอิสระที่ช่วยลดความเสี่ยงมลภาวะจากแสงแดดได้ ทั้งยังช่วยต้านการอักเสบและการติดเชื้อได้ดี

แสงแดดมีประโยชน์และมีโทษเราจึงควรรับแสงแดดอย่างเหมาะสมและป้องกันตัวเองจากรังสี UV ที่สามารถทำลายผิวหนังของเรา ทั้งยังส่งผลให้ผิวพรรณของเราแลดูแก่ก่อนวัย ที่สำคัญการเผชิญกับแสงแดดในปริมาณมาก ๆ อาจจะทำให้รพบบภูมิคุ้มกันในร่างกายของเราได้รับผลกระทบด้วยครับ ส่วนใครที่สนใจสารสกัดจากเบต้ากลูแคนที่ช่วยเสริมสร้างการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน สามารติดต่อทีม YOUR เพื่อปรึกษาปัญหาสุขภาพ ได้ฟรีทาง Inbox m.me/yourofficialthailand หรือ Line : @Yourthailand