สำหรับใครที่กำลังรักษามะเร็ง หรือต้องดูแลคนในครอบครัวที่เป็นมะเร็ง หลังจากได้รับการรักษาด้วยเคมีบำบัดหรือคีโมแล้ว ผลข้างเคียงคือ ร่างกายของคนป่วยจะมีอาการอ่อนแอมากกว่าปกติ และอาจจะทำให้เกิดโรคแทรกซ้อนได้ง่าย การดูแลตัวเองในช่วงนี้จึงมีความสำคัญอย่างมาก ทั้งเรื่องการรับประทานอาหาร การนอน การใช้ชีวิตในทุกวัน มาดูกันว่าต้องดูแลตัวเองยังไงบ้างหลังจากการรักษาด้วยเคมีบำบัด

อาหารการกิน

อาหารเป็นปัจจัยสำคัญอย่างมากในการฟื้นฟูร่างกายหลังจากได้รับเคมีบำบัด เนื่องจากยาเคมีจะเข้าไปทำลายเซลล์ที่มีการเจริญเติบโตผิดปกติในร่างกาย รวมถึงเม็ดเลือดขาวที่ช่วยสร้างภูมิคุ้มกันในร่างกายด้วย ทำให้ระบบภูมิคุ้มกันในร่างกายอ่อนแอลง การรับประทานอาหารที่ช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันในร่างกายจึงสำคัญมาก

– ควรรับประทานอาหารที่ปรุงสุก ใหม่ สะอาด หากสามารถทำอาหารเองได้จะยิ่งดี เพราะสามารถเลือกประเภท และควบคุมปัจจัยในเรื่องความสะอาดได้มากกว่าซื้อมาทาน

– ทานอาหารที่มีโปรตีนสูง เช่น เนื้อปลา เนื้อไก่ ไข่ต้มสุก เพื่อซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอของเซลล์จากการทำเคมีบำบัด

– ดื่มน้ำมากๆ เพื่อช่วยให้ไตขับยาเคมีบำบัดออกจากร่างกายให้มากที่สุด

– ไม่ควรทานอาหารค้างคืน เพราะอาจจะทำให้มีเชื้อโรคตกค้าง ซึ่งร่างกายผู้ป่วยอ่อนแออาจจะทำให้ติดเชื้อได้

– เลี่ยงอาหารหมัก ดอง ดิบ กึ่งสุก กึ่งดิบ เพราะมีความเสี่ยงต่อการได้รับเชื้อโรคที่ทำให้เกิดอาการท้องเสีย ท้องร่วง

– งดดื่มแอลกอฮอลล์ สูบบุหรี่ ที่อาจกระตุ้นการทำงานของเซลล์มะเร็ง

ทานอาหารเสริมที่ช่วยกระตุ้นการทำงานของภูมิคุ้มกัน

การทำเคมีบำบัดนอกจากจะทำลายเซลล์มะเร็งแล้ว ก็ยังทำลายเซลล์อื่นๆ ของร่างกาย โดยเฉพาะเซลล์เม็ดเลือดขาว ฉะนั้นการรับประทานอาหารเสริมอย่าง “เบต้ากลูแคน” จะช่วยกระตุ้นการทำงานของเม็ดเลือดขาว ช่วยให้ผู้ป่วยกลับมามีร่างกายที่แข็งแรงได้เร็วขึ้น เพราะเบต้ากลูแคนจะกระตุ้นการทำงานของเซลล์เม็ดเลือดขาวชนิดต่างๆ ได้ดี

– กระตุ้นเซลล์ภูมิคุ้มกันเม็ดเลือดขาวขนาดใหญ่

– กระตุ้นเซลล์ภูมิคุ้มกันเม็ดเลือดขาว นิวโตรฟิล

– กระตุ้นเซลล์ภูมิคุ้มกัน เอ็น เค เซลล์ (Natural Killer Cell)

เซลล์ภูมิคุ้มกันทั้ง 3 ประเภท ถือว่ามีหน้าที่สำคัญ โดยจะทำการค้นหา และทำลายเชื้อโรคแปลกปลอม ให้กับร่างกายของมนุษย์ได้รวดเร็ว แม่นยำ พร้อมกันส่งสัญญาณเตือนภัยไปยังเซลล์ต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง เพื่อกระตุ้นภูมิคุ้มกันของร่างกายทำงานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ ปกป้องไม่ให้คนป่วยเจอภาวะแทรกซ้อนหรือโรคแทรกซ้อนขณะที่กำลังฟื้นฟูร่างกายได้ง่าย

ระวังอาการของผลข้างเคียง

คนป่วยหลายคนอาจจะมีอาการข้างเคียง เช่น อาเจียน เป็นไข้ ในวันแรกๆ หลังจากกลับจากทำเคมีบำบัด แพทย์อาจจะให้ยาช่วยลดอาการดังกล่าวก็จะช่วยได้ ที่สำคัญคือการพักผ่อนให้มากๆ จะช่วยให้อาการเหล่านี้บรรเทาได้ดีขึ้น

สิ่งสำคัญคืออยากให้สร้างสภาพแวดล้อมสำหรับการพักผ่อนและดูแลผู้ป่วยให้เหมาะสม ต้องสะอาด อากาศถ่ายเทได้ดี ระวังมลพิษต่าง ๆ ที่จะไปกระตุ้นการทำงานของมะเร็ง ใครที่กำลังรักษามะเร็งหรือคนในครอบครัวกำลังรักษามะเร็ง อยากให้ส่งกำลังใจให้กันและกัน นี่จะเป็นอีกภูมิคุ้มกันที่ดีที่ช่วยให้ผู้ป่วยมีกำลังใจและเข้ารับการรักษาได้จนหายดีนะครับ