ช่วงที่ผ่านมาหลายคนอาจจะเห็นกระแสข่าวเรื่องผลข้างเคียงจากการฉีดวัคซีนโควิด-19 ซึ่งสร้างความตื่นตระหนกและความกังวลให้หลาย ๆ คนมากเลยใช่ไหมครับ? เพราะหลายคนหลังได้รับวัคซีนก็มีผลข้างเคียงไม่มากก็น้อยแล้วแต่บุคคล แต่รู้ไหมครับไม่ใช่เพียงวัคซีนโควิดเท่านั้นที่มีผลข้างเคียง แต่วัคซีนอื่น ๆ ก็มีเหมือนกัน ทำไมหลังได้รับวัคซีนแล้วถึงมีผลข้างเคียง แล้วเราจะลดผลข้างเคียงนี้ได้หรือไม่

การฉีดวัคซีน คือ การสร้างภูมิคุ้มกันให้กับร่างกายเพื่อป้องกันโรคติดต่อ ซึ่งสารตั้งต้นของการผลิตวัคซีนคือการนำเอาเชื้อไวรัสหรือเชื้อแบคทีเรียที่อ่อนแรงแล้ว หรือส่วนประกอบโปรตีนบางชนิด นำมาฉีดเข้าร่างกายเพื่อกระตุ้นให้ระบบภูมิคุ้มกันของเราป้องกันเราจากโรคนั้น ๆ ทำให้ร่างกายของแต่ละคนเกิดผลข้างเคียงที่ค่อนข้างแตกต่างกัน

ปัจจัยที่ทำให้หลังรับวัคซีนมีผลข้างเคียง

1. เกิดจากวัคซีน

เนื่องจากระบบภูมิคุ้มกันจะมีปฏิกิริยาตอบสนองต่อวัคซีน ทำให้เกิดอาการเฉพาะที่ได้ เช่น ปวด บวม แดง บริเวณที่ฉีด หรือเกิดอาการอื่น ๆ เช่น เป็นไข้ อ่อนเพลีย แต่อาการจะมากน้อยขึ้นอยู่กับตัวบุคคลด้วย การตอบสนองอย่างรวดเร็วของระบบภูมิคุ้มกันตามธรรมชาติของเราจะลดลงตามอายุ ซึ่งนั่นเป็นเหตุผลให้คนที่อายุน้อยผลข้างเคียงน้อยกว่าผู้สูงอายุ

2. ประสิทธิภาพของวัคซีน

เนื่องจากวัคซีนมีอายุการใช้งานที่ไม่ยาวนานเท่ายาประเภทอื่น ๆ และที่สำคัญมีปัจจัยที่ส่งผลต่อวัคซีนค่อนข้างมาก อาทิ การขนส่ง การจัดเก็บ และบริเวณในบริการวัคซีนที่อาจจะมีความสะอาดไม่เพียงพอ อาจจะส่งผลให้วัคซีนลดประสิทธิภาพลงได้ หรือกระทั่งการฉีดเกินปริมาณ การฉีดผิดตำแหน่ง หรือกระบอกฉีดไม่สะอาดเพียงพอ

3. เกิดขึ้นจากความกังวลและความกลัวต่อการฉีดวัคซีน

หลายคนที่กลัวเข็มหรือกลัวที่ฉีดยา อาจจะรู้สึกตื่นเต้น กังวล หน้ามืด คล้ายจะเป็นลมได้ หรืออาจจะเกิดภาวะโรคหายใจเกิน (Hyperventilation syndrome) มีอาการมือเท้าชา มือจีบเกร็ง บางรายอาจจะถึงขั้นชัก แต่อาการทั้งหมดนี้อาจจะไม่ได้เกิดจากวัคซีนโดยตรง แต่เกิดจากปัจจัยที่มีผลโดยอ้อมของการได้รับวัคซีนนั่นเอง

4. ยังไม่สาเหตุไม่ได้

หลายครั้งที่การได้รับวัคซีนมักเกิดผลข้างเคียงโดยที่ไม่สามารถหาสาเหตุได้ ซึ่งคนไข้อาจจะต้องหมั่นสังเกตตัวเองหลังจากได้รับในช่วงเวลาหนึ่ง หากรู้สึกผิดปกติควรพบแพทย์โดยเร็ว

ลดเสี่ยงผลข้างเคียงจากวัคซีนทำอย่างไรได้บ้าง?

การกระตุ้นให้ร่างกายมีภูมิคุ้มกันที่แข็งแรงเสมอสามารถลดผลข้างเคียงของการฉีดวัคซีนได้ เนื่องจากการฉีดวัคซีนคือการกระตุ้นภูมิคุ้มกันแบบฉับพลันและรวดเร็ว หากภูมิคุ้มกันในร่างกายของเราแข็งแรงอยู่เสมอ การตอบสนองต่อไวรัสหรือแบคทีเรียของโรคนั้น ๆ จะลดลงได้ การรับประทานสารสกัดจากเบต้ากลูแคนเป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่ช่วยกระตุ้นภูมิคุ้มกันได้ดี และมีประสิทธิภาพ ทั้งยังปลอดภัย หากรับประทานทุกวันและสม่ำเสมอ ร่างกายของเราจะแข็งแรงมากยิ่งขึ้น