โรคเบาหวาน เป็นแบบที่คุณคิดหรือไม่ มาเข้าใจโรคเบาหวานให้มากขึ้นดีกว่า
“คนอ้วนถึงจะเป็น / ชอบกินหวานเลยเป็น / โรคคนแก่ / น้ำตาลในผลไม้ปลอดภัยกินได้”
นี่คือความเชื่อส่วนใหญ่ของคนทั่วไปที่พูดถึงโรคเบาหวานครับ เรามาดูกันว่า ความเชื่อเหล่านี้ จริงหรือไม่ และหากจริง จะมีส่วนถูกต้องมากน้อยแค่ไหน วันนี้ยัวร์ เบต้ากลูแคน หาคำตอบมาให้แล้วครับ
โรคเบาหวาน คือ โรคที่ระดับน้ำตาลในเลือดสูงเรื้อรังเป็นเวลานาน ทำให้มีผลแทรกซ้อนต่อหลอดเลือดหัวใจ ตา ไต สมอง และระบบประสาทส่วนปลาย โรคเบาหวานเกิดจากกรรมพันธุ์ พฤติกรรมในการรับประทานอาหาร เช่น ทานอาหารที่มีแป้งและไขมันมาก หรือเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลปริมาณมาก หากไม่ออกกำลังกาย อย่างไรก็ตาม หลายๆ คนยังมีความเข้าใจหรือความเชื่อที่ไม่ถูกต้องของการเกิดโรคเบาหวานนะครับ
ความเชื่อเกี่ยวกับเบาหวาน
1. รับประทานอาหารที่มีรสหวานมากไปจะทำให้เป็นเบาหวาน
• การรับประทานอาหารรสหวานจัดหรือมีน้ำตาลมากไม่ได้แปลว่าจะเป็นโรคเบาหวานเสมอไปครับ หากมีการออกกำลังกายที่สม่ำเสมอ
• เพราะโรคเบาหวานอาจเกิดจากกรรมพันธุ์ หรือการทำงานที่ผิดปกติของตับอ่อนทำให้ไม่สามารถผลิตอินซูลินออกมาเพียงพอต่อความต้องการของร่างกายก็อาจทำให้เกิดเบาหวานได้
• อีกทั้งการรับประทานอาหารที่มีไขมันมาก ก็เป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดโรคเบาหวานได้ เพราะไขมันอิ่มตัวมีผลต่อการออกฤทธิ์ของอินซูลิน ทำให้การควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดทำงานได้ไม่ดีเท่าที่ควรครับ
2. น้ำตาลและแป้งเท่านั้นที่ทำให้เป็นเบาหวาน
• แป้งและน้ำตาลเป็นสาเหตุหลักที่ก่อให้เกิดโรคเบาหวานก็จริงครับ แต่สัตว์เนื้อแดงที่มีไขมันมากและอาหารแปรรูป เช่น ไส้กรอก เบคอน แฮม ก็เป็นอีกสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดโรคเบาหวานได้ เนื่องจากไขมันอิ่มตัวจะไปยับยั้งอินซูลินให้ออกฤทธิ์ได้น้อยลง ทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดไม่ลด ตับอ่อนจึงต้องผลิตอินซูลินออกมาเพิ่มมากกว่าปกติ ส่งผลให้ตับอ่อนทำงานหนักเกินไปและเสื่อมสภาพลงเรื่อยๆ จนไม่สามารถผลิตอินซูลินได้ดีเท่าตอนที่ยังทำงานปกติ จึงทำให้เกิดโรคเบาหวาน
3. ถ้าคนในครอบครัวไม่เป็น เราก็ไม่เป็น
• พันธุกรรมเป็นหนึ่งในหลายปัจจัยที่ทำให้เกิดโรคเบาหวานประเภทที่ 2 แต่ก็ยังมีปัจจัยอื่นๆ ที่สามารถทำให้เกิดโรคเบาหวาน หากเรามีพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสม เช่น รับประทานอาหารที่มีน้ำตาลและไขมันสูงเป็นประจำ พักผ่อนน้อย ไม่ออกกำลังกาย มีความเครียดสะสมมากนะครับ
4. สูงวัยเท่านั้นที่จะเป็นเบาหวาน
• โรคเบาหวานสามารถเกิดขึ้นได้กับทุกช่วงอายุ ไม่ได้เป็นเฉพาะผู้สูงอายุเท่านั้น
• เบาหวานมี 2 ประเภท คือ เบาหวานประเภทที่ 1 ส่วนใหญ่มักเกิดในเด็กหรือคนอายุน้อย
• เบาหวานประเภทที่ 2 ส่วนใหญ่มักเกิดในคนอายุ 45 ปีขึ้นไป แต่ปัจจุบันเริ่มพบว่าคนอายุน้อยก็เป็นโรคเบาหวานประเภทที่ 2 ด้วยเช่นกัน
5. เบาหวานเป็นโรคสำหรับคนน้ำหนักมาก
• เบาหวานเกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น พันธุกรรม การรับประทานอาหารที่มีไขมันสูง น้ำตาลสูง การไม่ออกกำลังกาย มีภาวะเครียดบ่อยๆ นอนพักผ่อนไม่เพียงพอ เป็นต้น เพราะฉะนั้นไม่ว่าจะมีรูปร่างอ้วนหรือผอมก็มีความเสี่ยงเป็นเบาหวานได้เช่นกันครับ
6. น้ำตาลจากผลไม้ปลอดภัย ไม่เป็นเบาหวาน
• นอกจากขนมหวานแล้ว ผลไม้ที่มีรสหวานก็เป็นสาเหตุหลักที่ทำให้น้ำตาลในเลือดสูงขึ้นกว่าเดิม เนื่องจากในผลไม้มีน้ำตาลฟรุกโทส เมื่อรับประทานทานเข้าไปจะแปรเปลี่ยนเป็นน้ำตาลกลูโคสและทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูงขึ้น
• นอกจากจะควบคุมการรับประทานขนมหวานแล้ว ควรระวังเรื่องผลไม้ด้วย ผลไม้ที่มีรสหวาน
ผลไม้อบแห้ง ผลไม้ตากแห้ง หรือผลไม้แปรรูปต่างๆ ไม่ควรรับประทานในปริมาณมาก เช่น ทุเรียน มะม่วงสุก องุ่น ขนุน กล้วย ลำไย เป็นต้น
7. คนที่เป็นเบาหวานจะรู้ตัว หากมีภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ
• ผู้ที่เป็นเบาหวานบางรายอาจไม่แสดงอาการเมื่อมีภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ หรือแต่ละคนอาจมีอาการที่แตกต่างกันออกไป เช่น วิงเวียนศีรษะ ใจสั่น หัวใจเต้นแรง อ่อนเพลีย ปากแห้ง ตัวเย็น เหงื่อออก เป็นต้น แนะนำให้ตรวจระดับน้ำตาลในเลือดเป็นประจำ หรือตรวจเมื่อมีอาการ หรือสงสัยว่ามีภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ
8. เบาหวานไม่อันตราย
• เบาหวานเมื่อเป็นแล้วอย่าวางใจครับ เพราะไม่สามารถรักษาให้หายได้ อีกทั้งเบาหวานเป็นสาเหตุของการเสียชีวิตของคนไทยปีละประมาณ 20,000 คน เนื่องจากส่งผลให้เกิดอาการแทรกซ้อนต่างๆ เช่น ตาบอด ผิวหนังอักเสบติดเชื้อ เซลล์ประสาทถูกทำลาย ความดันโลหิตสูง โรคหลอดเลือดหัวใจ และมีโอกาสเกิดหัวใจวาย หรือกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลันสูงมาก
9. เป็นแล้วห้ามกินหวาน
• จริงๆ แล้ว สามารถทานได้ครับหากรับประทานอาหารในสัดส่วนที่เหมาะสม ร่วมกับการออกกำลังกาย อย่างสม่ำเสมอ
10. เป็นเบาหวานห้ามบริจาคเลือด
• ผู้เป็นโรคเบาหวานสามารถบริจาคเลือดได้ครับ หากมีการควบคุมระดับน้ำตาลให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ และไม่มีภาวะแทรกซ้อนของเบาหวาน ทั้งนี้ ขึ้นอยู่กับการพิจารณาของแพทย์และเจ้าหน้าที่อีกด้วยครับ
11. ต้องกินแต่ยา ไม่มีวิตามินหรืออาหารเสริมที่ช่วยได้
• เป็นเบาหวานต้องกินยาอย่างสม่ำเสมอนั้นถูกต้องแล้วครับ แต่เรื่องอาหารเสริมไม่เป็นความจริง เพราะในปัจจุบันมีอาหารเสริมที่ช่วยผู้ป่วยที่เป็นโรคเบาหวานให้มีอาการที่ดีขึ้นได้ นั่นคือ “เบต้ากลูแคน” เป็นเส้นใยอาหารสามารถชะลอน้ำตาลเข้าสู่กระแสเลือด น้ำตาลจึงถูกดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือดช้าลง ช่วยลดระดับความต้องการอินซูลินของร่างกายลดลงได้ นอกจากนี้เบต้ากลูแคนยังช่วยฟื้นฟูตับอ่อน ซึ่งเป็นอวัยวะที่ทำหน้าที่ผลิตอินซูลินตามธรรมชาติ ให้กลับมาทำงานได้ดีและมีประสิทธิภาพมากขึ้นด้วย
.
อ้างอิง:
โรงพยาบาลศิริราช แผนก ผู้ป่วยโรคเบาหวาน ไทรอยด์ และต่อมไร้ท่อ